Cila është periudha e inkubacionit për koronavirusin?
Duhen mesatarisht pesë ditë për të filluar shfaqja e simptomave,
thonë shkencëtarët, por tek disa njerëz mund të nisin simptoma shumë më vonë se kjo periudhë.
Periudha e inkubacionit zgjat deri në 14 ditë, thotë Organizata Botërore e Shëndetit (OBSH). Disa studiues thonë se mund të zgjasë deri në 24 ditë. Njohja dhe kuptimi i periudhës së inkubacionit është shumë e rëndësishme. Kjo periudhë i lejon mjekët dhe autoritetet shëndetësore të gjejnë dhe prezantojnë mënyra më efektive për të kontrolluar përhapjen e virusit.
Nëse shëroheni nga koronavirusi a jemi imun për të mos u riinfektuar?
Epo, këtë është shumë shpejt për ta treguar. Ky virus ka qenë vërdallë që nga fundi i dhjetorit, por nga përvoja me viruse dhe koronaviruse të tjera duhet të keni antitrupa ndaj virusit i cili do t’ju mbrojnë. Me Sars-in dhe koronaviruset e tjerë nuk pati riinfeksion. Ka disa raporte nga Kina për njerëzit që kanë lënë spitalin e më pas janë testuar e këto teste janë pozitive, por ne nuk jemi të sigurtë për ato teste. Sidoqoftë, gjëja kryesore ishte që ata njerëz nuk ishin më të predispozuar për t’u infektuar.
Cilat janë ndryshimet midis koronavirusit dhe gripit?
Koronavirusi dhe gripi ndajnë shumë simptoma të ngjashme, duke e bërë të vështirë diagnostikimin pa bërë një test specifik. Simptomat kryesore të koronavirusit që duhet te kihen parasysh janë ethe dhe një kollë. Gripi shpesh ka edhe simptoma të tjera, të tilla si dhimbje të fytit, ndërsa njerëzit me koronavirus mund të ndjejnë probleme në frymëmarrje.
Çfarë përfshin vetëizolimi/vetëkarantinimi?
Vetëizolimi do të thotë të qëndrosh në shtëpi për 14 ditë, të mos shkosh në punë, shkollë apo vende të tjera publike dhe të shmangësh transportin publik ose taksitë. Ju gjithashtu duhet të qëndroni të ndarë nga njerëzit e tjerë në shtëpinë tuaj.
Kërkoni ndihmë nëse keni nevojë për sende ushqimore, blerje ose ilaçe të tjera – ju mund të merrni dërgesa por nuk duhet të keni asnjë vizitor. Ju madje duhet të përpiqeni të qëndroni larg nga kafshët shtëpiake – nëse kjo nuk është e mundur, lani duart para dhe pasi t’i prekni.
Sa i rrezikshme është koronavirusi për njerëzit me astmë?
Infeksionet e frymëmarrjes, të tilla si koronavirusi, mund të shkaktojnë simptomat e astmës. Astma UK i këshillon ata që janë të shqetësuar për virusin që të ndjekin një serë hapash për të menaxhuar astmën dhe krizat e frymëmarrjes. Këto përfshijnë marrjen e një inhalatori (pompë) parandalues çdo ditë siç përshkruhet në të. Kjo ndihmon në zvogëlimin e rrezikut të një sulmi astme të shkaktuar nga ndonjë virus i frymëmarrjes, përfshirë koronavirusin.
Nëse shkollat janë të mbyllura a do të ketë ndihmë financiare në dispozicion të prindërve?
Punëdhënësit duhet të japin kohë pushimi për t’u marrë me këtë emergjencë shtëpiake e familjare, por ata nuk kanë pse të paguajnë kohën që nuk punohet.
A mund të transmetohet koronavirusi nga dorezat e dyerve dhe për sa kohë mbijeton ky virus?
Nëse dikush që është i infektuar me virus kollitet në dorën e tij dhe pastaj prek diçka, ajo sipërfaqe mund të bëhet e kontaminuar.
Dorezat e dyerve janë një shembull konkret i një sipërfaqeje që mund të përbëjë një rrezik.
Ekspertët mendojnë se koronavirusi mund të mbijetojë në sipërfaqe, ndoshta me ditë të tëra. Prandaj është mirë të lani duart rregullisht për të ndihmuar në uljen e rrezikut të infeksionit dhe përhapjes së virusit.
A është e sigurt të notosh në një pishinë publike?
Uji në shumicën e pishinave përmban klor, një kimikat që mund të shkatërrojë viruset. Pra, duhet të jetë e sigurt të përdorni një pishinë për sa kohë që krolifikohet siç duhet. Sidoqoftë, ju akoma mund të merrni virusin nga një person i infektuar në dhomën e ndërrimit ose ndërtesa nëse ato kontaminojnë/infektojnë sipërfaqe, siç janë dorezat e dyerve dhe dikush me virus mund ta përhapë atë tek të tjerët përmes kollitjes dhe teshtitjeve nëse ato vijnë në kontakt më të afërt. Ka një numër mënyrash për t’ju ndihmuar të shmangni marrjen ose përhapjen e virusit.
A duhet të filloj të vesh maskë për të kufizuar mundësinë e përhapjes ose kontaktimit të virusit?
Edhe pse mjekët dhe kirurgët shpesh veshin maska për fytyrën, ka pak prova që veshja e maska për fytyrën nga publiku bën ndryshime.
Publiku i Shëndetit Angli ka thënë se nuk “rekomandon përdorimin e maskave të fytyrës si një mjet mbrojtjeje nga koronavirusi”. Ai thotë se ka shumë pak prova të përfitimit të gjerë nga përdorimi i tyre jashtë mjediseve klinike,
Ekspertët thonë se higjena e mirë – siç është larja rregullisht e duarve dhe sigurisht përpara se të prekni fytyrën – është shumë më e efektshme.
Cili është rreziku për fëmijët?
Në përgjithësi, fëmijët duket se janë relativisht të pa ndikuar nga koronavirus, sipas të dhënave nga Kina. Kjo mund të jetë për shkak se ata janë në gjendje të shkëpusin infeksionin, nuk kanë simptoma të theksuara ose vetëm disa të tilla shumë të buta e të ngjashme me një ftohje. Sidoqoftë, fëmijët me probleme themelore të mushkërive, të tilla si astma, mund të duhet të jenë më të kujdesshëm, pasi virusi mund të shkaktojë një sulm. Për shumicën e fëmijëve do të jetë një infeksion i frymëmarrjes si çdo infeksion tjetër dhe nuk shkakton alarm.
A mund ta marrim virusin nga ushqimi i përgatitur nga një individ i infektuar?
Dikush i infektuar me koronavirus potencialisht mund t’ia kalojë atë dikujt tjetër nëse ushqimi që ata përgatisin nuk është trajtuar higjenikisht. Koronavirusi mund të përhapet nga pikat e kollës në duar. Larja e duarve para se të prekni dhe hani ushqim është këshilla e mirë për këdo, për të ndaluar përhapjen e mikrobeve.
Përktheu: Fabjola Kuburi
