Monedhat e çdo vendi ndryshojnë pothuajse siç ndryshojnë edhe kulturat dhe gjuhët. E keni pyetur ndonjëherë veten se pse dollari quhet dollar? Një publikim i fundit në blogun e Oxford Dictionary, i quajtur “Oxfordvvords» shpjegon rrënjët e emrave të monedhave të ndryshme dhe etimologjinë e tyre.
Dollari: Dollari është një nga monedhat më të njohura në botë. Ai përdoret në SHBA, Australi, Kanada, ishujt Fixhi, Zelandën e Re, në Singapor dhe gjetkë. Sipas Oxfordvvord, fjala flamande dhe gjermane “joachimsthal» vjen nga emri i luginës Joachim, ku dikur gjendeshin miniera argjendi. Monedhat e këtyre minierave quheshin “joachimsthaler”, e cila më vonë u shkurtua në “thaler”, prej nga na vjen edhe emri “dollar”.
Peso: Fjala “peso” do të thotë “peshë”, në spanjisht.
Lira: Lira, monedha italiane dhe turke e ka prejardhjen nga fjala latine “libra”, që është njësi matjeje e peshës.
Marka: Para euros, markat gjermane dhe finlandeze e kishin marrë emrin e tyre nga një njësi matjeje.
Rial: Monedha iraniane, “reali” vjen nga fjala latine “regalis”, që do të thotë mbretëror. Riali përdoret në Katar, në Arabinë Saudite e në Jemen dhe quhet “rijial”.
Rand: Ashtu si dollari, edhe fjala “rand”, që është monedha e Afrikës së Jugut, vjen nga fjala holandeze e qytetit afrikanojugor “VVitvvatersrand», një zonë e pasur me ar.
Juani kinez, jeni japonez dhe uoni korean: Këto monedha e kanë marrë emrin e tyre nga hieroglifi kinez 圓, i cili do të thotë “i rrumbullakët”, ose “monedhë e rrumbullakët”.
Korona: Shumë vende skandinave përdorin këtë monedhë, emri i së cilës vjen nga fjala latine “corona”, që do të thotë “kurorë”. Emri i monedhave të Suedisë, Norvegjisë, Danimarkës, Islandës dhe Estonisë, si edhe i Çekisë, ka të njëjtën rrënjë latine.
Dinari: Monedha e Jordanisë, Algjerisë, Serbisë dhe Kuvajtit quhet dinar dhe vjen nga fjala latine “denarius”; monedha e argjendtë që përdorej në Romën e lashtë.
Rupia: Argjendi i farkëtuar, në gjuhën sanskritisht quhet “rupya” dhe prej andej e ka marrë emrin monedha e Indisë, e Pakistanit dhe e Indonezisë.
Stërlina (paundi): Stërlina ose lira angleze (paundi) e ka marrë emrin e saj nga fjala latine “poundus”, që do të thotë peshë. Paundë (lira) quhen edhe monedhat e Egjiptit, të Sudanit jugor dhe të Sirisë.
Rubla: Rubla e Rusisë dhe e Bjellorusisë e ka marrë emrin e saj nga një njësi matjeje peshe e argjendit.
Zlloti: Zlloti, në gjuhën polake, do të thotë ar.
Fiorinta: Monedha hungareze e ka marrë emrin e saj nga fjala italiane “fiorino”, një monedhë e artë e Firences. Fiorinoja e Firences kishte të gdhendur në të një lule, ose “fiore”, në italisht.
Ringit: Kur monedhat bëheshin me metale të çmuara, hajdutët e kishin zakon të gërryenin copëza të vogla nga anët e çdo monedhe për të bërë të reja. Që ta pengonin këtë proces, shumë vende filluan t’i bënin të dhëmbëzuara anët e monedhave. Fjala malajziane për dhëmbëzimin është “ringit”.
