Anja, përshëndetje, për të gjithë lexuesit e Intervista.al, a mund të bëni një prezantim më të gjerë për çka përfaqësoni…
Përshëndetje! Ju falendëroj për këtë intervistë dhe rëndësinë që i jepni punës sime studimore. Unë jam studente në vitin e fundit, në Universitetin “Johns Hopkins” Washington D.C. Studioj për Diplomaci dhe Marrëdhënie Ndërkombëtare. Kam krijuar një podkast frymëzues, “Vepra”, për shqiptarët që kanë emigruar në SHBA dhe kanë sjellë në jetë ëndrrat e tyre. Aty nënvizoj sfidat, arritjet dhe ngjarjet që kanë përcaktuar udhën e tyre. Studimi dhe kuptimi i plotë i të drejtave themelore të njeriut dhe të të tjerëve në këtë planet ju bën më të sigurt dhe me një ndjenjë të vërtetë të vetëbesimit. Duke u ndjerë kështu, keni mundësinë të ndani këtë përvojë dhe të ndihmoni të tjerët në nevojë. Kuptimi dhe njohja e të drejtave themelore të njeriut jo vetëm nxit vetëbesim, por frymëzon një ndjenjë përgjegjësie për të kontribuar në mirëqenien e të tjerëve. Ky efekt shpesh rezulton në përpjekjet kolektive për të krijuar një botë ku të drejtat e njeriut respektohen dhe mbrohen universalisht.
Si ndikoi përvoja juaj në Universitetin Xhon Hopkins në kuptimin e negociimit dhe rëndësinë e tij në shoqëri?
Kjo klasë zhvillohej nga Dekani i mrekullueshëm, James B. Steinberg, prezantuar nga Prof. Elayne G. Whyte. Pjesëmarrja në një klasë negociatash për njerëzimin, veçanërisht atë që përfshin temat lidhur me Kombët e Bashkuara dhe të drejtat e njeriut, mund të kontribuojë në mënyrë të konsiderueshme në kuptimin e rëndësisë së negociatave në adresimin e sfidave globale. Kuptimi i Trashëgimisë së Problemeve të Të Drejtave të Njeriut; Aplikimi Praktik i Aftësive të Negociatave; Perspektiva Globale; Advokimi dhe Diplomacia; Marrëveshja Etike, janë disa nga elementët më të rëndësishëm të negociimit. Një përvojë në një klasë të tillë u siguron pjesëmarrësve një kuptim holistik të çështjeve globale, aftësi praktike të negociatave dhe një ndjenjë përgjegjësie për të kontribuar në ndryshime pozitive në shkallë globale. Studimi i aftësive të negociatave dhe aplikimi i tyre në negociatat për njerëzimin mund të kontribuojë në zhvillimin vetjak në shumë mënyra, si aftësim komunikimi, aftësi të zgjidhjes së konflikteve, empati e kuptim, mendim kritik e zgjidhje problemesh, vendimmarrje etike, ndërgjegjësim ndërkombëtar, zhvillim i udhëheqjes, kompetencë kulturore, qëndrueshmëri e përshtatshmëri, e rritje vetëbesimi. Këto aftësi jo vetëm janë të vlefshme në kontekste të caktuara të negociatave, por gjithashtu kontribuojnë në një individ të pasur dhe të përshtatshëm, i aftë për të bërë një ndikim pozitiv në shumë aspekte të jetës.
A mund të jepni ndonjë shembull specifik se si drejtoreshat në Tiranë mund të përfitojnë nga programi mësimor dhe angazhimi i tyre me materialin?
Jam pritur me respekt e vlerësim, dhe për këtë jam mirënjohësë dhe ndihem ë lumtur që është ndarë me mua informacion i rëndësishëm, që mund të ofrohet si klasë themelore në shkollat shqiptare.
A keni hasur në ndonjë sfidë gjatë zbatimit të planprogramit dhe si i keni tejkaluar ato?
Po, jam ende ende në proces për miratim nga Ministria e Arsimit dhe Sportit. Kam udhëtuar nga Uashingtoni për këtë ide, dhe jam shumë entuziaste për të.
Cilat kanë qenë disa nga momentet apo eksperiencat më të paharrueshme që keni pasur gjatë ndarjes së “Negociimit për Humanitetin (Njerëzimin)” me nxënësit e shkollave të mesme në Tiranë?
Sa të ngrohtë, të respektueshëm e të hapur mendërisht janë! Deri tani kam vizituar tetë shkolla në Tiranë e Durrës, dhe ka qenë një nder e privilegj. Shpresoj që diçka më e madhe mund të dalë nga kjo, dhe të kem frymëzuar ose ndikuar pozitivisht për të ardhmen.
Së fundi, si e ka formësuar kjo përvojë rritjen tuaj personale dhe aspiratat për të ardhmen?
Kalimi nga komunizmi në demokraci, veçanërisht gjatë kohëve të trazirave shoqërore dhe politike, si në kufi të një luftë civile dhe në prani të varfërisë, bën edukatën të jetë thelbësore për disa arsye. Edukata është një shtyllë gjatë kohërave të tranzicionit politik, duke përcjellë individët, duke promovuar zhvillimin ekonomik, parandaluar konflikte, ndërtuar institucione demokratike dhe duke kontribuar në përgjithësi. Suksesi i një sistemi demokratik varet nga institucionet. Një popullsi e arsimuar ka më shumë gjasa të kontribuojë në qëndrueshmërinë e gjatë të një shoqërie demokratike. Edukata luan një rol jetik në nxitjen e kuptimit, tolerancës dhe empatisë midis grupeve në shoqëri. Në kohë tranzicioni politik dhe rreziqesh konfliktesh civile, një popullsi e arsimuar ka aftësi më të mira për të zgjidhur konflikte paqësisht, duke promovuar kohezionin shoqëror dhe parandaluar degjenerimin në dhunë. Edukata është një element kryesor i zhvillimit ekonomik. Individët me nivel më të lartë arsimi kanë më shumë mundësi për të pasur qasje në një hapësirë më të gjerë të mundësive të punësimit, duke çuar në rritje të qëndrueshmërisë ekonomike. Kjo është e rëndësishme në shoqëritë tranzitore, ku kushtet ekonomike mund të jenë sfiduese. Edukata është një mjet i fuqishëm për thyerjen e ciklit të varfërisë. Ajo përgatit individët me aftësitë e nevojshme për të siguruar punësim, për të krijuar mundësi për sipërmarrje, dhe për të përmirësuar kushtet e tyre shoqërore e ekonomike në përgjithësi. Kjo është veçanërisht e rëndësishme në tranzicionet pas regjimeve komuniste, ku varfëria mund të jetë e shpërndarë gjerësisht.