Është shkruar shumë për natyrën dhe karakteristikat e vendeve ishullore , veçoritë dhe tiparet që I dallojnë këto vende, natyrën dhe karakterin e njerëzve që I popullojnë ato, zhvillimet dhe politikat e tyre. Por ,ta shikosh nga afër këtë realitet , të vëzhgosh mënyrën si funksionon jeta ishullore , të zbulosh energjitë dhe të veçantat që u sigurojnë ishullorëve mbijetesën , zhvillimin etj, është diçka interesante Në ishullin turistik të Zakinthos këto tipare i vëren më së miri . Gjeografia ishullore ,infrastruktura ,arkitektura ,tradita në këtë vend , i shërbejnë më së miri turizmit .Mund të jetë një rast I rrallë ,ku aroporti, porti detar dhe agjensia e transportit tokësor , ndodhen shumë afër me njëra tjetrën ,si në një garë të heshtur se kush prej tyre sjell me tepër turistëa .Industria ushqimore edhe bujqësia në ishull , është e orjentuar nga nevojat dhe kërkesat e turizmit .Arkitektura e ndërtimeve këtu ka prirjen të ruajë gjithcka të vjetër dhe antike .Ndërsa ndërtimet e reja janë vazhdim I traditës duke shmangur me ligj ndërtesat gjigande .Bukuritë e natyrës nga specialistët e turizmit, por edhe nga biznesmenët ,jo vetëm se është ditur të reklamohen ,por se në këtë reljev janë ndërtuar rezidenca pushimi ,parqe të florës dhe faunës ,ku klientëve u sigurohet një shlodhje e këndëshme . Breshkat e ujit ,e veçanta në këtë ishull ,jo vetëm se mbrohen ,por edhe zona ku ato jetojnë është më e vizituara nga turistët .Atje veprojnë disa shoqëri skafesh me përfitime të majme ,ku suksesin e tyre ua detikojnë breshkave .Në ishull ,sikur ka një marrëveshje në ndarjen e zonave,të turizmit .Në Lagana , që është zonë ku pushojnë dhe argëtohen të rinjtë ,kurse Silivi ,parapëlqehet nga familjarët ,në zonën e Kerrit, shkojnë ata që pëlqejnë breshkat dhe faunën e detit ,në Kallamaqi ata që duan vetëm qetësi dhe plazh .Turisti kërkon detin, por edhe malin,klimën e freskët ,por edhe vapën ,plantacionet me frutikulturë ,kopështet botanike dhe ato zologjike .Një vend I tillë magjik ndodhet te Saraqina ,një kilometër nga plazhi,atje ku duket se deti me malin ,nuk mund të kuptohen pa njëri tjetrin . Një pejsazh mahnitës ,mes plantacioneve me ullinj , portokalle dhe limona ,mes tyre ,kopështi ku rriten fazanët dhe pallojtë ,pak më tej fusha e hipizmit ,më tej një vend arkeologjik ku të flet për historin e këtij ishulli .Hotel Saraqina me një guzhinë karakteristike ku përzihet gatimi tradicional me atë modern ,me muzikë lajv dhe kantatat e këtij ishulli . Zbret nga Saraqina ,në rrugën kryesore dhe atje do të gjesh parkun e pajtonëve ,ku si në një garë a sfilat bukurie shpllen kuajt më të bukur dhe më të fortë .
Muzeumet dhe vëndet e tjera arkeologjike ,janë pjesa më e rendësishme që I shërbejnë turizmit në vend .Atje të flasin për historinë e ishullit ,heronjtë e tij ne shekuj ,për dijetarë si Dionisi, strategët si Kolokotroni dhe Andruco, për revolucionin e vitin 1821,për heronjtë e asaj kohe ,për prejardhjen e tyre nga Epiri .Pra nuk mund të këtë politika turizmi ,pa modernen por edhe pa historiken ,pa bukuritë e natyrës por edhe pa traditën .Duke degjuar të flitej rreth legjendës të Dionisit ,se ai ,i donte dhe I përkrahte emigrantët ,madje edhe kur njeri prej tyre i vrau të vëllain ,Dionisi e hodhi poshtë vendimin e trupit gjykues ,duke I falur jetën emigrantit .Edhe ,vërtetë se historikisht populli grek e ka pasur hapur portën e shtëpisë për emigrantët .Mund të jetë një nga vendet e rralla në botë ,përvec Amerikës ,shteti i ndërtuar nga emigratët , që meriton respekt dhe vlerësim .Ishikon edhe emigrantët shqiptar në ishull ,që edhe ata ,në konceptet për jetën ,në mënyrën si e përballojnë krizën dhe sigurojnë mbijetesën , në zotrimin e kualiteteve profesionale dhe teknike për të sfiduar konkurencën ,dhe për t’u orjentuar nga e ardhmja ,ata pothuaj janë bërë si vendasit ishullorë . Në fazat e para ,emigrantët për të mbijetuar , u duhej të përballonin çdo lloj pune të rendë fizike ,me pagë të ulët ,duke mos u shfaqur si subjekte konkurues .Po a mund të përballohej koha dhe kriza me këto vecori ?.Kursesi ,kohët e reja kërkonin kualitete të reja .Dhe emigrantët shqiptar në ishull tashëm përfaqësojnë një kualitet tjetër ,plot iniciativë ,guxim dhe dije .A e dini se vetëm në zonën turistike të Laganas ,mbi 30 shqiptar zotërues të shkëlqyer të gjuhës angleze por edhe gjuhëve të tjera ,orjentojnë klientelën në qëndrat turistike ,të tjerë kryejnë detyrën e ciceronit ,në përshkrimin e natyrës dhe vendeve historike dhe guidat detare turistike .Dhe këta nuk janë nxënës shkollash që kërkojnë punë në verë ,por janë familjarë të moshës 40-50 vjecare ,të cilët punuan dhe u kualifikuan për këto shërbime
.Shumë restorante në këtë ishull , janë në përdorim nga shqiptarët. .Ndërsa ,në disa hotele më me zë në ishull ,nga ata me pesë yje ,drejtohe dhe menaxhohen nga shqiptar ,zotrues të disa gjuhëve të huaja ,të përvojave dhe njohës të talentuar të artit të turizmit .Vec anës intelektuale si , mjet për të përballuar krizën ,janë edhe përvoja ,ekperjenca e jetës ,kultura profesjonale,të cilat nuk njohin moshë . .Një e tillë është edhe Arife Iljazi ,nga Tepelena ,rreth të 70 –tave ,me një karakter të fortë ,njeri që nuk I ndahet punës .E shikon atë si edukatore fëmijësh ,profesjoni i vjetër I saj ,madje jo vetëm të nipërve dhe mbesave të familjes ,por edhe fëmijëve të emigrantëve të tjerë ,duke u krijuar mundësi këtyre prindërve të punojnë . Por ajo nuk është mjaftuar vetëm me kaq ,por ka ndërtuar edhe një fermë të vogël , për tu patur zili .Kishim prodhim të mbarë në ullinj të thotë Arifja , ndaj ndamë nga tre tonë vaj ,me pronarin e ullishtes ,shton ajo, me një llojë optimizmi por edhe krenarie ,për tu treguar të rinjëve se si mund të sfidohet mosha dhe vështirësit e jetës .Por si Arifja ka dhjetra shqiptar që me prodhimet e fermave të tyre të vogla , furnizojnë tregun e turizmit me produkte cilësore .Kot nuk thonë se ishullorët janë njerëz më me iniciativ ,më këmëngulës ,më të sakrificës ,por edhe shumë optimist për të ardhmen .
Agron BERDAJ
