Dua t’ju tregoj per mbesen time, Lidia Capa, vajza që nuk flet e nuk dëgjon, por qe ka hapur ekspozite me piktura ne mes te Tiranes, te Muzeu Historik, me temë “Heshtja që flet”…
Kjo vajzë vjen nga një familje e thjeshtë dibrane, me prindër shembullorë e shumë punëtorë, që si motiv kanë vetëm punën e këtë ndjenjë i kanë kultivuar edhe Lidias. Talentin e pikturës ajo e ka trashëguar nga i ati, Trifoni, i cili ka të njëjtin fat, pra, edhe ai nuk flet e nuk dëgjon… Edhe dy xhajat e saj kanë këtë talent, bile njëri prej tyre ka mbaruar Liceun Artistik e sot, krahas punës, merret edhe me pikturë në Itali. Lidia ka lindur me pikturën, por neve na u desh ta zbulonim këtë në kohën që ajo ishte në klasë të shtatë. Jemi kujdesur shumë për këtë vajzë dhe unë, jam përpjekur ta marr me vete në kurse trajnimi e duke e angazhuar me aktivitete shoqërore që ajo të ishte e zonja për të ardhmen. Përpiqesha të gjeja prirjet e vajzës, që ajo të ishte mirë me veten e me atë që do zgjidhte në jetë për të ardhmen e jo e privuar nga rrethanat e fatit. Fillimisht, e çova në një kurs rrobaqepësie me stilisten e talentuar Mirela Nurçe. Teksa Mirela shpjegonte, vajza rrinte ulur në qoshe e, me intuitën e saj, ndiqte vetëm me sy se si skiconte Mirela një mëngë xhakete. Asnjëra nga vajzat që ishin në kurs nuk e kapi shpjegimin e vetëm, ndërsa Lidia kishte skicuar atë që ajo shpjegonte. E befasuar, Mirela i puthi duart, duke e inkurajuar. Kam qarë me lot nga gëzimi. Shikoja që edhe ajo vetë bënte përpjekje në maksimum për t’i kuptuar gjërat, dëshira e saj ishte e madhe dhe unë përpiqesha ta ndihmoja, por më tepër s’bëja dot sepse rrobaqepësia kishte prerje matematikore. Në këtë pikë, e pashë se duhet ta ndërprisnim këtë përpjekje…
Në një ditë me shi, fëmijët, për të mos bërë zhurmë e rrëmujë, i mblodha në një dhomë e i stimulova që të bënim një lojë si në shkollë; kush do të bënte vizatimin më të mirë do t’i vinim notën dhjetë e do t’i blinim një dhuratë. Të gjithë u angazhuan e në fund erdhi radha e Lidias; ajo kishte skicuar nga kapaku i një reviste diçka. Kur e pamë fletën e saj, u befasuam! Ishte identike me faqen e revistës, me ndryshimin e vetëm se kjo e fundit ishte me ngjyra, kurse ajo që kishte bërë Lidia, ishte bardhë e zi. Një ndjesi nga brenda më bënte të bërtisja me zë nga gëzimi! E mora fletën, e shëtita nëpër të gjithë pjesëtarët e familjes e në fund, vendosa që Lidia të vazhdonte me pikturën. Menjëherë kërkuam një pedagog për një kurs paraprak. Kështu, Lidia shkoi te profesor Ermir Grezda, i cili u tregua i gatshëm ta ndihmonte. Duke e parë me syrin e tij si artist, ai vendosi që ajo të konkuronte si të gjithë të tjerët për të vazhduar shkollën në këtë drejtim ku kishte prirje.
Erdhi edhe dita e konkurimit dhe ne vendosëm të takonim drejtorin, zotin Bujar Agalliu, për t’i sqaruar rrethanat e vajzës dhe për ta pyetur nëse kishte ndonjë kriter për këta persona. Ai tha se kriteri i vetëm, si për të gjithë të tjerët, ishte konkurimi. Kështu, Lidia u fut në konkurs dhe u gjend para jurisë, e cila e pyeste, por ajo nuk dëgjonte e nuk fliste dot me ta… Lidia më ka treguar:
“Një mendje më thoshte ta lija këtë punë e të ikja, se e shihja të pamundur të vazhdoja… Si do të bëja? Askush nuk komunikonte me mua! Por, në kohën që isha me këtë dilemë, më dha forcë e kurajo një person që kaloi te të gjithë nxënësit. Ai ndaloi tek unë dhe, duke më vënë dorën në sup, më tha: “Je okej!”. Ajo dorë në sup e ajo buzëqeshje më shoqëroi edhe më vonë, derisa mbarova provimin… Doli që kisha fituar e kështu filluan peripecitë e tjera; regjistrimi, marrëdhënia me shokët e klasës që dëgjonin e flisnin, kurse unë isha vetëm, por falë Zotit kam patur fat që të kem shokë e miq të mirë, si shoqja ime e ngushtë Ori Ivo, Anisa Ada e shumë e shumë të tjerë. Shkolla vazhdoi me shumë sakrifica… Diçka më shpjegonin shoqet e diçka pedagogët se unë s’pata asnjëherë interpretë. Në vitin e dytë të Liceut, në vitin 2006, një mësuesja ime më tha të dërgoja një pikturë për në Amerikë, me fondacionin e zonjës Liri Berisha. As që e mendoja se do të fitoja, po erdhi lajmi që piktura ime kishte fituar në 52 shtete! U habita e u gëzova pa masë… Pas fitores iu dërgua një falënderim shkollës që më kishte mësuar mua. Aty, më vlerësuan e më dhanë një rëndësi tjetër të gjithë pedagogët, duke më mësuar… Atë ditë u shtrua një koktejl në ambientet e shkollës. Në këtë event erdhi personalisht zonja Liri Berisha. Ishte një gëzim për të gjithë shkollën e në veçanti për mua dhe fjalët e saj më kanë shoqëruar edhe në vitet e mëpasme. Një mirënjohje e veçantë shkon për këtë grua, me dorën e kujdesin e së cilës u ndjeva e sigurtë në rrugën e vështirë të jetës. Zonja Liri Berisha e cila erdhi për të më dhënë çmimin që kisha fituar, më premtoi që ajo vetë do kujdesej që unë të vazhdoja edhe Akademinë. Edhe në Akademi më shoqëruan shokët e Liceut e, për tetë vjet, ata mësuan edhe gjuhën e shenjave. Kam patur vështirësi edhe me disa pedagogë, por për mua, kanë qenë një makth i vërtetë orët e provimeve. Ka patur raste që edhe nuk më kuptonin, ose vështirësi me oraret e vendet e takimeve. Pastaj dolën telefonat e m’u lehtësuan disa gjëra… Në këtë ditë të Personave me Aftësi të Kufizuara e ngre zërin që kjo kategori të vlerësohet më shumë në çdo fushë, të kenë interpretë në shkollat që ndjekin e t’u jepet mundësia të jenë të barabartë mes të barabartëve dhe të punësohen… Unë mbarova shkollën dhe dua të filloj punë se për këtë mbarova e sakrifikova deri tani…”
Lidia jonë ka marrë pjesë edhe në aktivitete të tjera, në ekspozita, në një ekspozitë në Itali, Estoni e këtu në Tiranë, ku është vlerësuar më çmime. Studentja e Akademisë së Arteve që mbaroi sivjet Masterin, vajza e talentuar e me shpirt artistik, vajza që vjen nga shkolla e fëmijëve që nuk dëgjojnë, arriti të hapë ekspozitën e saj personale dhe ky është një gëzim i madh për ne… Suksese, mbesa ime e mirë!
Venka Capa
