Vetëvlerësimi është një aspekt i rëndësishëmi edukimit të fëmijëve, të cilin prindërit nuk mund ta neglizhojmë, sepse nga ky tipar varet zhvillimi i shëndetshëm emocional i fëmijëve. Sidoqoftë, vitet e fundit vetëvlerësimi ka marrë një rëndësi aq të madhe, saqë po kthehet në efekt të kundërt, deri në dëmtim të fëmijëve, duke i kthyer ata në narcistë.
Sipas studiuesve, kur fëmijët e dinë se prindërit e tyre mendojnë se janë “të veçantë” dhe besojnë se kanë më shumë të drejta se të tjerët, ata fillojnë të ndihen superior dhe mendojnë automatikisht se gëzojnë më shumë të drejta e privilegje se të tjerët.
Sidoqoftë, fakti që prindërit mbivlerësojnë fëmijët e tyre nuk është faktori i vetëm që ushqen narcizmin tek fëmijët. Studiuesit kujtojnë se, ashtu si tiparet e tjera të personalitetit, narcizmi gjithashtu ka një përbërës gjenetik.
Si ta kuptoni nëse po rrisni një fëmijë narcist
Tiparet që ju paraqesim më poshtë janë shenja të qarta të faktit se stili që po përdorni për të rritur fëmijën tuaj mund të favorizojë shfaqjen e një qëndrimi narcist tek fëmija. Nëse i kushtoni vëmendje këtyre aspekteve dhe ndryshoni disa praktika, përshtatur me këshillat, do t’ju ndihmojë të siguroheni që fëmija juaj të ketë një zhvillim më të shëndetshëm emocional dhe psikologjik dhe të mos shndërrohet në një person narcist.
Ne nuk duhet të harrojmë se, nga pikëpamja psikologjike, narcizmi është një çrregullim i vërtetë i personalitetit, i cili çon në shumë pasoja negative tek njerëzit që preken prej tij.
- E bëni fëmijën tuaj të besojë se është i pagabueshëm
Disa fëmijë e kanë të vështirë t’i besojnë vetes. Edhe kur ata janë krejtësisht të aftë të bëjnë disa aktivitete sepse kanë aftësi, ata mbeten të paralizuar sepse ndihen të tmerruar nga mundësia e dështimit. Për të rritur vetëvlerësimin e tyre, duhet t’i besoni, t’i brohorisni dhe t’i lavdëroni, në mënyrë që ata të kuptojnë se mund ta bëjnë atë.
Sidoqoftë, është një gjë të lavdërosh fëmijët, të pranosh fitoret e tyre, të festosh triumfet e tyre dhe t’i bësh ata të sigurt në aftësinë e tyre për të zgjidhur problemet dhe për të pasur sukses në jetë; dhe një gjë krejt e ndryshme, është t’i bësh ata të besojnë se nuk do të gabojnë kurrë.
Është e nevojshme që fëmijët të mësojnë të jetojnë me gabime dhe “ilaçi” më i mirë për fëmijën narcist është pikërisht gabimi. Në të vërtetë, fëmija duhet të jetë në gjendje ta konceptojë gabimin si pjesë të lojës dhe si një element të dobishëm për të mësuar, duke e pranuar si fillim atë.
- Krahasoni vazhdimisht fëmijën tuaj me të tjerët për të demonstruar superioritetin e tij
Nga mosha 7 ose 8 vjeç, fëmijët fillojnë të krahasojnë veten me të tjerët. Ndonjëherë interesi për këto krahasime fillon pikërisht për shkak të prindërve, të cilët mezi presin të tregojnë se sa të mirë janë fëmijët e tyre ose sa virtyte kanë.
Sidoqoftë, këto krahasime i vendosin fëmijët nën një presion të madh, sepse i bëjnë ata të ndiejnë se nuk mund të tejkalohen nga bashkëmoshatarët e tyre. Kur një fëmijë dallohet në diçka, është mirë të njohësh aftësitë e tij, por pa e krahasuar me të tjerët.
Të jesh i mirë apo edhe të jesh më i miri në diçka nuk do të thotë të jesh superior, por fëmijët nuk i shohin gjërat kështu, sepse ata ende kanë një botëkuptim të paformuar mirë, të cilin akoma duhet ta përsosin. Prandaj, ne duhet të jemi ata që t’i ndihmojmë të kuptojnë se ka gjithmonë nuanca.
- Ofroni një model të mësuari që nuk është në gjendje të pranojë kritikat
Dëgjimi i kritikave nga të tjerët është mjaft i pakëndshëm për shumicën e të rriturve, aq më tepër për një fëmijë narcist. Por ne duhet të jemi në gjendje të pranojmë kritikat që na bëhen në një mënyrë konstruktive dhe t’u ofrojmë fëmijëve një model që i shtyn ata të bëjnë të njëjtën gjë. Kjo nuk do të thotë që të themi po për gjithçka dhe të ulim kokën, por të jemi kritikë ndaj vetvetes, të flasim për problemet tona dhe t’i premtojmë vetes që të përmirësohemi atje ku është e mundur.
Nëse fëmijët shohin që prindërit e tyre nuk janë në gjendje të pranojnë kritika, ata do të ndjekin të njëjtin shembull.
- Mburreni me fëmijën dhe justifikoni gabimet e tij
Nëse e mburrni fëmijën përpara çdo kritike, nuk po e ndihmoni atë, përkundrazi. Disa fëmijë që kanë prindër që mburren me ta reagojnë duke u rebeluar, ndërsa të tjerët ushqejnë narcizmin e tyre. Asnjë nga opsionet nuk përfaqëson një rrugë të lehtë dhe të shëndetshme për ta.
Nuk ka asgjë të keqe që një fëmijë të bëjë gabime herë pas here. Asgjë nuk ndodh. Ne nuk duhet të kemi turp. Gjykimi i sjelljes së tij në vend që ta bëjë atë të kuptojë se dikush nuk mund të jetë gjithmonë i përsosur, privon fëmijën nga një mundësi mësimi.
- Flisni keq për fëmijë të ndryshëm ose “inferior”
Një fëmijë ndryshe ose një fëmijë me më pak kapacitet sesa yni nuk është një fëmijë inferior. Megjithatë, nëse të rriturit e kritikojnë për këtë mungesë të tij, qoftë intelektuale apo fizike apo sepse ai vishet ndryshe, fëmijët e tyre gjithashtu do të mendojnë se janë superior.
Nuk është e nevojshme të tregojmë gabimet dhe “defektet” e të tjerëve për të nxjerrë në pah pikat tona të forta. Por nëse një prind vazhdon të flasë keq për fëmijët e tjerë për t’i bërë ata të ndihen më të rëndësishëm, ata do të jenë në gjendje ta bëjnë vetëm fëmijën të përvetësojë këtë keqkuptim për veten dhe vlerën e tij.
Burimi: Humanum.al
