Rastësisht, një miku im u ndodh në shoqërinë e Xhuzepes , edhe ai , nga një vend mesdhetar .Që në fillim duhet theksuar ,se Xhuzepja ishte një dashamirës I Shqipërisë ,nuk ishte aspak rracist ,por edhe i shkolluar në universitetin e Sorbonës ,në Francë .Si gjithmonë në biseda të tilla pyetjet për historinë dhe gjeopolitikën e vendeve të bshkëbisedusëve , zënë vendin e parë .Kështu ndodhi edhe në bisedën mes tyre . Si është e mundur ,pyeti Xhuzepia ,që Shqipëria është një nga vendet më të coptuara dhe të ndrrydhura , në Europë? . Dhe çuditërishtë ai , porsa dëgjoi përgjigje , gjithmonë të shoqëruar , në fund me ngushëllimin, alla shqiptar: “Kemi qënë të pafat “.Nga kjo përgjigje ,Xhuzepia u vrejt disi , për t’i dhënë bisedës pak më tepër seriozitet ,ndaj ai , ripyeti në formë kundërshtuse duke shtuar :”Keni qënë të pafat, apo jeni edhe , fajtorë? Si ka mundësi që ekzistenca e një vendi të varet vetëm nga fati , dhe jo edhe , nga vullneti dhe heroizmi i një populli “.Dhe kur,Xhuzepia ,theksonte fjalën faj ,nuk nënkuptonte ,gabime ,tendenca agresiviteti të popullit tonë ndaj fqinjëve ,pretendime teritoresh ,hakmarrje historike ,a ndërmarijen e luftrave të gabuara ,ndaj fqinjëve ,pasi të tilla nuk ka patur ,në sanjë rast . Fjala fajtor ,nënkuptonte , shkallën e unitetetit ,ndërgjegjies dhe , vendosmërinë e pamjaftueshme kombëtare ,për tu bërë ballë politikave coptuese të Shqipërisë ,qoftë edhe nga fuqitë e mëdha të kohës , që kanë udhëhequr , akte të tilla poshtruse . Këtë frymë shoviniste dhe agresiviteti e kanë ushqyer edhe politikat e brendëshme antikombëtare e përcarëse . A nuk janë shfaqur dukuri të tilla , edhe në Lidhjen e Prizërenit , në kohën e shpalljes së Pavarësisë ,qëndrimin ndaj Princ Vidit , Luftën Ballkanike dhe Luftën e Parë Botrore ,në Konferencën e Parisit 1919 , në Revolucionin Demokratik të vitit 1924 ,në LANC ,etj .Ka pak ose , aspak ngjarje historike , ku populli Shqiptarë , përpara rrezikut të copëtimit kombëtar, ka qënë i bashkuar .Dihet qëndrimi I disa feudalëve të tipit Esat Toptanit në sabotimin dhe pengimin e pavarësinë së Shqipërisë.Më von po ata , i vunë pushkën edhe Princ Vidit .Në Koferencën e Parisit 1919 ,në Francë , faktori Shqipatrë u paraqit i dobët dhe I coptuar ,ku motrat Qiriazi ,i kundërviheshin Fan Nolit ,me akuza të rënda , si agjent i Rusëve ,ndërsa esatistët në këtë Konferencë ishin kundër faktorit Shqiptar , dhe pro coptimit të, saj .Pas , këtyre fakteve ,Xhuzepja nuk nguroi të përmëndëte ,thënien e MC Miljan , “ Sa shumë armiq dhe , sa pak miq ,paska,e mjera Shqipëri “. Duke mos pohuar ai , edhe gjysmën tjetër të së vërtetës , se armiku më i madh i Shqiptarëve , ishin vetë shqiptarët .
Po në zhvillimet e sotme ne shqiptarët , vazhdojmë të jemi të pafat ,apo tërësisht fajtor ?Edhe pse raportet politike mes Shqipërisë dhe Europës sot , janë në favorin tonë ,prapë ne parapëlqejmë , ta quajmë veten viktima të politikës ,arrogancës qëverisëse ,skllevëtr të monopoleve të pandershme ,të nënshtruar deri në ekstrem përpara krimit dhe mafies .Edhe pse Europa dhe SHBA ,po na japin asistencë në luftën kundër krimit ,ne vazhdojmë të mbrojmë krimin ,të bëhemi ushtarë të verbër të politikave të inkriminuara .Demostrata e opozitës e 27 janarit ,ishte ngjaria më kulmore ,ku tregoi se si krimi , dhe politikat mafjoze ,mundën të paralizonin mëndjen e një kategorie njerzish ,ti indoktrinonin ata , duke u shpëlarë trurin dhe duke u errësuar kujtesën ,duke i nxjerr në demostrat , si skllevër dhe ushtar në mbroitje të krimit dhe sabotimin e reformës në drejtësi .Dhe për këto qëllime , kjo ushtri mjeranësh , të verbërish , të varfër ,të papunë ,të grabitur dhe të zhveshur nga pronat e tyre të legjitime , të punësuar ,ku rroga mujore nuk u mjafton as për te ushqyer familjen me bukë thatë ,cuditërisht zgjidhjen , në atë demostrat e kërkonin te grabitësit dhe vrasësit e tyre .Këto cmënduri mund të ndodhin vetëm në Shqipëri ,kur vrasësi i djeshëm sot shikohet si hero dhe flamur lufte , persekutori si shpëtimtar ,vjedhësi si barmirës ,përdhunuesi i shtetit dhe shoqërisë ,si shëmëlltir e ndershmërisë . Me këto ndodhi të marrësh a mund të quhemi prap të pafat ?Kursesi ,jo vetëm se nuk jemi të pafatë ,por jemi fajtorë të mëdhenj ,barbarë të vetvetes ,primitive dhe pa kulturë demokratike ,ku më tepër se ideve ,kjo kategori e shqiptarëve ,u beson aferave koruptive ,lëmoshave të mafies dhe individëve të korruptuar. Kjo kategori njerëzish të indoktrinuar dhe të skllavëruar nga partitë e opozitës ,i bëjnë shërbimin më të madh qeverisë aktuale ,për të vazhduar në rrugën e saj ,autoritare ,egocentriste dhe mospërfillëse , ndaj realitetit të trishtë në vend .Sa herë që në ballë të demostrimeve të dalin kufomat e krimit dhe tragjedive Shqiptare , që fatkeqësisht , kanë uzorpuar udhëheqien e këtyre partive ,kauza demokratike në Shqipëri , do të jetë e dështuar . Kaq të pandjeshëm ndaj emancipimit dhe kulturës demokratike ,është kjo kategori shqiptarësh ,sa pranojnë të bëhen mish për top , në mbrojtie të krimit dhe jo të interesave të tyre , të mëshiruara te reforma në drejtësi , dhe nismat e Prokurores së Përgjithëshme në luftën kundër krimit .Pra të mbrosh krimin nuk je fatkeq ,por je fajtor dhe bashkpuntor me të.
Agron Berdaj