U fol gjatë për largimin për të disajtën herë nga vendi si emigrant të tenorit Agim Hushi .Madje ky u bë edhe lajm ,me të u mor politika ,gazetaria ,opozita ,qarqet intelektuale ,pra të gjithë .Ndërkohë kur po dëgjoja rreth këtij shtegëtimi ,shumë larg deri në kontinentin e Australisë ,rastësishtë m’u kujtua historia e një emigranteje shqiptare ,psikologes , Albana .Edhe krahasimi në mendjen time mes fateve të tyre ,nisi të bëhet tepër natyrshëm .Jo në pikpamje të famës ,të vecantave profesionale ,të largësisë ku ata emigronin ,të motiveve të largimit ,por thjeshtë në raportet e tyre si qytetarë ,me atdheun .Hushi u largua duke lënë pas mallkimin , nëmën që shkonin deri në përbuzje dhe ofendim , për atdheun .Ndërsa Albana ,në vitin 2007 ,u detyrua të emigronte në një shtetë jo aq larg si Hushi .Ajo ,kishte dy vjetë që ishte diplomuar për psikologji dhe nuk po gjente punë .Prindërit i kishte të moshuar dhe babai i saj ,kishte gati dy vjet që lëngonte në shtrat .Kurimi i tij ,kërkonte shumë para .Ajo ishte fëmija i vetëm ndaj duhet t’i dilte për zotë shëndetit të babait . Fati në emigracion i solli një punë ,si ndihmëse shtëpiake ,ose thjeshtë ,pastruese ,në një familje të pasur ,në Greqi .Atje punoi fort ,pasi edhe shpërblimi ishte i kënaqshëm ,për hallin që ajo kishte .Pesë vjet në punë ,në një mjedis të mbyllur ,larg familjes ,por edhe shoqërisë ,larg endrrave për profesionin si psikologe ,me një regjim pune si në ushtri ,plotë disiplinë dhe kërkesë llogarie . Në këto kushte ajo ,harroi të fliste shqip ,të bënte shaka ,të dëgjonte emrin e saj ,të shikonte një emisjon televiziv në kanalet shqipëtare .Tashëm Albanës po i mungonte Shqipëria ,prindërit ,gjuha ,miqtë dhe shokët e saj .Dhe e dini si e zbuste mallin ,për të dëgjuar emrin e saj , të atdheut të prindërve të saj .Në çdo fundjavë familja ku ajo shërbente shkonte për uikend ,në një zonë malore ,mes pyjeve ,gjelbërimit dhe vetmisë .Sa herë që gjente kohë të lirë ,Albana delte në honet mes maleve dhe bërtiste me të madhe emrin e saj ,të Shqipërisë ,të prindërve të saj .Dhe malet përrreth , duke qënë tenorët më të mirë në botë ,ja kthenin këto emra ,plot kumbim e jehonë ,dallgë dallgë si në koë ,me një muzikalitet që vetëm malet dinë ta përpunojnë në një oshtimë dhe melodi të tillë .
Albana pasi e bëte këtë disa herë ,kthehej ,me e qetë dhe e shlodhur ,pak më e liruar nga streset ,ashtu siç kthehen besimtarët nga një vend i shenjtë që kan shkuar për t’u falur . Pra, Hushi e shikonte ,atdheun si lopë për ta mjelë ,për karjerë ,dhe për më tepër para ,ndërsa Albana e shikonte atdheun si dashuri ,si dhimbje ,si mungesë .E shikonte ashtu siç thotë i madhi Kadare ,si përbërje “balte “ “gjaku “”vullneti për të qëndruar bashkë “si “ndjeshmëri kolektive ,për kultet ,mitet ,figurat , heronjtë ,legjendat “ ,të cilat janë kode sigurie .Hushi kishte dy atdhe ,ndaj edhe himnizonte atdheun e dytë ,Australinë dhe shante dhe përbuzte ,atdheun e parë ,Shqipërinë .Albana kishte vetëm një atdhe ,Shqipërinë jo se nuk donte ta kishte edhe Greqinë si atdhe të dytë ,por nuk kishte mundësi ,pasi nuk plotësonte kushtin e siguracioneve .
Albana pasi përfundoi me rezultate të larta universitetin dhe nuk gjeti punë ,mori rrugën e kurbetit ,ashtu si të gjithë emigrantët e tjerë .Ndërsa tenori Hushi ,para se të ikte për të lënë pas ,shijen e keqe të mallkimit që shkonte në kufinjtë e urrejtjes për atdheun ,i mori zyrat e politikës me radhë ,pranoi me kënaqësi dhuratat dhe shishet e shampanjës , deri edhe nga kryeministri , dhe loboi në mënyrë të maskuar edhe për ndonjë postë të lartë ,në administratën e shtetit .Për këtë duke i bërë gabim llogaritë ,pasi vërtetë artistët nuk duhet t’i kushtojnë shumë rëndësi kalkulimeve politike ,ai besoj se fati do t’i buzëqeshte te Republika e re , e Bashës ,ndaj edhe shkoi dhe u fal në çadrën e lirisë .Kur e pa se populli e hodhi çadrën e lirisë dhe bashkë me të edhe Republikën e Re në përroin e Lanës , atëherë edhe Hushi me kokë të varur vendosi të largohej ,për në atdheun e tij ,të lumtur Australi ,duke lënë pas pickimin dhe helmin e gjarpërit për atdheun e parë të tij , dhe tonin ,Shqipërinë .
Albana pret me kënaqësi dhe mall momentet kur të kthehet në Shqipëri ,ndërsa Hushi ,pret me sa duket të kthehet në Atdhen e lerosur dhe të baltosur prej tij ,kur të fitoi subjekti politikë ,që ai adhuron .Albana një e diplomuar me rezultate të larta ,është e depolitizuar dhe e lidh të ardhmen e saj ,te puna ,aftësitë konkuruse ,te atdheu i cliruar nga mafia dhe korrupsioni ,kurse Hushi me sa duket i beson politizimit edhe të artit ,si mundësi për të bërë karjerë dhe para .Mendoj se tenori i shquar Hushi bën edhe një gabim taktik .Ai mendon kot se largimi i tij ,i revoltuar dhe i hidhnuar ,me ulerima dhe sharje do të llogaritet ,si disidencë ,se këto , do të sjelli ndonjë vrarje ndërgjegje , apo ndonjë llojë pendimi , nga strukturat e shtetit .Në këtë llojë tranzicioni që jeton vendi ,dhe shkaqet dihen se cilat janë ,shume lehtë edhe tenori më i famshëm ,mund të zvëndësohet pa u kuptuar fare me këngëtarë të muzikës tallava ,se një shkrimtar i madh ,mund të zvëndësohet me një bejtexhi ,se një intelektual i famshëm me një njeri ordiner ,veçse ai të jetë besnikë I partisë .Ndaj zoti tenor i madh ,ktheu shpejt prapa ,lepije helmin që ke derdhur për atdheun ,dhe zur rradhën si ushtar aktiv i reformimit dhe rilindjes së Shqipërisë .Edhe zëri juaj i talentuar ,përvoja dhe kultura e trashëguar , janë të nevojshme në procesin e ringritjes së demokracisë në Shqipëri .
.Agron BERDAJ .